Hijyen eğitimi

Hijyen Eğitim Sertifikası Nedir?

05 Temmuz 2013 tarihli 28698 sayılı Hijyen Eğitim Yönetmeliğine göre Gıda ve Su sektöründe çalışanlar ile Güzellik ve Saç hizmet sektörlerinde çalışanların almak zorunda olduğu bir sertifikadır. Eğitimi tamamlanan, bahsi geçen belgeyi almaya hak kazanan başvuruculara verilen Hijyen Eğitim Sertifikası yani Hijyen Belgesi MEB onaylı olup ilgililerin şahsi e-devlet hesabına işlenmiş olacaktır. İlgili alanda çalıştıkları süre geçerlidir. Yani mevcut mevzuatımıza göre ömür boyu geçerlidir.

Kimlerin Hijyen Sertifikası Alması Zorunludur?

Sağlıklı bir yaşam öngören bu yönetmelikle; birçok hizmet sektörü dahilindeki iş yerleri ve çalışanları bu zorunlu eğitimi tamamlamak durumundalar. Kimlerin bu eğitime katılması gerektiği, yapılan işin mahiyeti ile belirlenmektedir. Kısaca;

 Gıda üzerine hizmet ve üretim yapan kurumlar: Restoranlar, yeme-içme mekanları, gıda üretilen fabrikalar vb.
 Kullanım suyu ve doğal mineralli su üretimi yapılan yerler.
 İnsanların geçici olarak konakladığı hizmet alanları: Oteller, pansiyonlar, dinlenme tesisleri vb.
 İnsana temas gerektiren temizlik hizmetlerinin sunulduğu kurum ve kuruluşlar.
 Berber, kuaför, masaj ve güzellik salonları.
 Dövme ve piercing uygulaması yapılan ortamlar.
 Hamam, sauna ve benzeri yerler.
Bu ve benzeri kurumların mekan ve personel bazında hijyen kurallarına uyması gerekmektedir. Ayrıca bir çok iş alanında görev
alacak elemanların da bu eğitime katılması zorunludur. Bunlardan örnek vermek gerekirse;
 Gıda işletmeciliği elemanları
 Su ve deniz ürünleri alanında satış yapan elemanlar
 Tarım ürünleri satış elemanları
 Et ve et ürünlerinin üretim ve satışını yapanlar
 Aşçı, şef, pastacı
 Sebze ve meyve üretim/işletme elemanları
 Kantin işletmecileri
 Şarküteri ve benzeri gıda pazarları satış elemanları
 Garsonlar
 Çay, Su ve Süt üretim personelleri
 Zeytin ve hububat işletme elemanları
Bu liste bilgilendirici bir mahiyet taşımaktadır. Üretim, satış ve işletmesini yapacağınız alanın bu kapsamda olup olmadığını
öğrenmek ve programa katılmak için yetkili kurumlardan bilgi alabilirsiniz. Ayrıca yönetmelikte zorunluluğu sabit olmayan; fakat
tercih eden tüm kişi ve kurumlar için de bu bize ulaşabilirsiniz.

Hijyen Yönetmeliği Gereği Kimler Çalışamaz?

Aşağıda belirtilen hastalıkları bulunanlar iyileşme hâlini/bulaştırıcılığın olmadığını raporla belgeleyene kadar bu Yönetmelik
kapsamındaki iş yerlerinde çalışamaz ve çalıştırılamazlar:
 Gıda ile taşınabilen bir hastalığı olan veya bu hastalığın taşıyıcısı durumundaki kişiler.
 Vücudun görünür kısımlarında açık/enfekte yara, deri enfeksiyonu ve benzeri halkta tiksintiye yol açabilecek deri lezyonları
bulunanlar; cüzzam, frengi ve verem hastalığına yakalananlar.
 30/5/2007 tarihli ve 26537 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bulaşıcı Hastalıklar Sürveyans ve Kontrol Esasları Yönetmeliğinde yer alan, hijyen ilkelerine uyulmadığı durumlarda halk sağlığı açısından problem oluşturabilecek hastalığı bulunanlar.

HİJYEN NEDİR?

TDK’ya göre ‘’HİJYEN’’;
1.Sağlık Bilgisi
2.Sağlık koruma,hıfzıssıhha
3.Sağlığa zarar verecek ortamlardan korunmak için yapılacak uygulamalar ve alınan temizlik önlemlerinin tümü.
2013 yılında çıkan 28698 sayılı Hijyen Eğitim Yönetmeliğine göre ‘’HİJYEN’’;
Her iş kolunun özelliğine göre çalışanın kendisinin ve halkın sağlığını tehlikeye sokmayacak biçimde hizmet vermesini sağlamak
amacıyla yapılacak uygulamaların ve alınan temizlik önlemlerinin bütününü ifade eder.
Grip, Nezle, Bronşit, Bademcik iltihabı(tonsilit), ÜSYE (Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu), ASYE (Alt Solunum Yolu
Enfeksiyonu), Orta kulak iltihabı (otitis media), Diş apsesi…v.b. gibi günlük hayatta sık sık karşılaştığımız rahatsızlıkların
oluşmasındaki temel sebep şahıs olarak kişisel hijyene, küçük işletme olarak çalışma ortamının hijyenine ve sanayi-imalat tesisleri
için endüstriyel hijyene, dezenfeksiyona gerekli önemin verilmemesinden kaynaklanmaktadır.

TEMİZLİK VE DEZENFEKSİYON ARASINDAKİ FARK NEDİR?
TEMİZLİK;
 Her türlü gözle görülebilir madde, toprak veya yiyecek artıkları gibi maddelerin uzaklaştırılmasıdır. Sadece su ve bez
kullanılarak dahi gerçekleştirilebilir.

DEZENFEKSİYON;
 Gözümüzle göremediğimiz mikroskobik canlıların yani mikroorganizmaların ortamdan uzaklaştırılmasıdır. Dezenfeksiyon
olabilmesi için mutlaka suyun yanında kimyasal bir madde(çamaşır suyu, domestos, bingo,domol hijyen spreyi…v.b.)
kullanılması gerekir. Cif,Köpük,deterjan…dezenfektan olarak adlandırılabilir. Kimyasal olmayan en etkili dezenfektan
sirkedir.

MİKROORGANİZMA NEDİR?

Çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük tek hücreli canlılardır. Halk arasında mikrop olarak da adlandırılan Mikroorganizmalar
aşağıdakileri kapsar ;
Bakteriler
Virüsler
Mantarlar
Küfler
Mayalar
Protozonlar
Algler

MİKROORGANİZMALAR HANGİ KOŞULLARDA YAŞARLAR?

Sıcaklık,
Nem,
Atık gıda ürünü
Zaman

ALINACAK ÖNLEMLER

El-Ayak bakımı ;Her işe başlamadan önce eller mutlaka yıkanmalı. El ve ayaklar kesinlikle nemli kalmamalıdır.
Ağız-Burun bakımı ; Ağız hijyeninde en önemli basamak Dental Hijyendir. Günde en az 2 defa dişleri fırçalamak ve karbonatlı su ile gargara yapmak gerekir.

Saç-Sakal tıraşı ;Erkekler günlük saç sakal tıraşı olmalı kadınların saçların toplu ve bakımlı olmalıdır. Tırnaklar ; Tırnaklar mümkün olduğu kadar kısa ve bakımlı olmalıdır.
Makyaj Kullanımı ;Yapılacaksa çok hafif makyaj olmalıdır.

ÇALIŞMA ORTAMIMIZIN HİJYENİNİ SAĞLAMALIYIZ!..

Yaşadığımız , çalıştığımız ortamı düzenli olarak temizlemeli, dezenfeksiyonunu sağlamalı ve havalandırmalıyız…
Tavan, zemin, pencere ve duvarlarda delik, çatlak, kırık, leke ve gereksiz malzemeler olmamalıdır.
Tavanda su yoğunlaşması ve damlacıklar oluşmamalıdır.
Zeminde su birikmesi olmamalıdır.
Zemin-duvar bağlantılarında kir maddeleri olmamalıdır.
Üretim yerine giriş çıkışlarda ayak dezenfeksiyon havuzu kullanılmalıdır.
Üretim yerine hijyenik önlem almamış ziyaretçileri sokulmamalıdır.
Lavaboda sıcak su, sabun ve dezenfektan madde bulundurulmalıdır.
Kağıt havlu kullanılmalıdır.

Lavabo önlerinde, gıda tesislerinde imalathane girişlerinde veya mutfak girişlerinde hijyenik paspas kullanılmalıdır.

ÇAPRAZ BULAŞMA NEDİR?

Temiz ve hijyenik yiyeceklere; kirli el, araç-gereç, doğrama tahtaları, çalışma tezgahları, kirli önlükler, öksürme, hapşırma ve çiğ
gıdalar gibi mikrop içeren etmenlerden mikrop bulaşmasına çapraz bulaşma (Kontaminasyon) denir.

ÇAPRAZ BULAŞMA NASIL ÖNLENEBİLİR?

Depolamada gıdaların üzerlerini streçle kapatın
Çiğ ve sunuma hazır gıdaları birbirinden ayrı tutun
Çiğ gıdalara dokunduktan sonra ellerinizi sıvı sabun ve bol suyla yıkayın
Yüzeyleri ve aletleri, gıda hazırlamaya başlamadan önce ve çiğ gıdaların temasından sonra temizleyin ve dezenfekte edin
Çiğ ve pişmiş gıdalar için ayrı bıçak ve renk kodlamalarına göre kesme malzemesi kullanın.

KIRMIZI; Kırmızı Et için,
MAVİ ; Deniz ürünleri ve balık için,
SARI ; Kümes Hayvanları(Tavuk,Hindi,Horoz..)için,
YEŞİL ; Tüm sebze ve meyveler için,
BEYAZ ; Tüm beyaz gıdalar için(Ekmek,Unlu mamuller,şarküteri ürünleri…)
KAHVERENGİ; Tüm pişmiş gıda ürüneri için,

GIDA ZEHİRLENMESİ NEDİR?

Vücuda alınan patojonik bakteriler,vücudumuzun savunma hücreleri(antikor) tarafından yok edilemediğinde ortaya
çıkan durumdur.

GIDA ZEHİRLENMESİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
• Karın ağrısı
• İshal
• Mide Bulantısı
• Kusma
• Ateş
• Üşüme, Titreme
• Sinir sistemi bozuklukları
Zehirlenme, bozuk gıdanın vücuda girmesinden itibaren çoğunlukla 1 – 72 saat sonra etkisini gösterir.